Κάποιες φορές μπορεί να έχει τύχει να παρατηρήσουμε ένα παιδί που, ενώ βρίσκεται σε ένα πάρτυ ή στην παιδική χαρά, είναι απομονωμένο και δυσκολεύεται να συζητήσει με τους συνομηλίκους του ή να παίξει μαζί τους ακολουθώντας τους κανόνες των παιχνιδιών.
Παράλληλα όμως, αν τύχει και μιλήσουμε με αυτό το παιδί μπορεί να διαπιστώσουμε ότι είναι αρκετά έξυπνο, έχει ένα ανεπτυγμένο λεξιλόγιο και ότι έχει ιδιαίτερη κλίση σε κάτι π.χ. τα μαθηματικά. Πώς γίνεται όμως να συνδυάζονται όλα τα παραπάνω; Γίνεται, αφού το παιδί αυτό είναι πολύ πιθανό να έχει σύνδρομο Asperger.
Τι είναι το σύνδρομο Asperger;
Το σύνδρομο Asperger ανήκει στις διαταραχές αυτιστικού φάσματος και επηρεάζει τον τρόπο που το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, τον τρόπο που επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει και το πώς αλληλεπιδρά με άλλα άτομα. Η διαταραχή πήρε το όνομά της από τον Αυστριακό παιδίατρο Hans Asperger, ο οποίος το 1944 παρατήρησε μια ομάδα παιδιών και εφήβων που, παρόλο που είχαν υψηλό επίπεδο ανεξάρτητης σκέψης και ικανότητα για εξαιρετικά επιτεύγματα, δυσκολεύονταν ωστόσο ν’ ανταποκριθούν κοινωνικά, παρουσίαζαν δυσκολίες στην επικοινωνία, και είχαν στερεοτυπικές συμπεριφορές και εμμονές με συγκεκριμένα αντικείμενα. Το σύνδρομο Αsperger συμπεριλαμβάνεται από το 1992 στη Διεθνή Ταξινόμηση των Νόσων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας ΙCD-10 και από το 1994 στο Διαγνωστικό Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχιατρικών Διαταραχών DSΜ-ΙV της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, αν και στην τελευταία έκδοση του DSM, το DSM-5, καταργείται σαν ονομασία και αναφέρεται σαν «διαταραχή αυτιστικού φάσματος χωρίς γλωσσική ή νοητική αδυναμία». Διάσημοι ενήλικες μ’ αυτό το σύνδρομο φημολογούνται ότι είναι ο Νεύτωνας, ο Albert Einstein, ο Βill Gates και ο Steven Spielberg.
Κύρια χαρακτηριστικά ενός παιδιού με σύνδρομο Asperger
Συνήθως το παιδί με σύνδρομο Asperger έχει νοημοσύνη πάνω από το μέσο όρο και παρουσιάζει φυσιολογική ανάπτυξη στο λόγο και στη γνωστική του ανάπτυξη. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει αφορούν κυρίως την κοινωνική του αλληλεπίδραση, το συναίσθημα και τα ενδιαφέροντά του.
Έτσι, το παιδί με Asperger μπορεί:
– Να δυσκολεύεται να αντιληφθεί τη σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας, όπως είναι οι χειρονομίες, οι εκφράσεις του προσώπου και η στάση του σώματος.
– Να μη γνωρίζει πότε να αρχίσει ή να δώσει τέλος σε μια συζήτηση.
– Να μιλά με μονότονη μη εκφραστική φωνή ή με επιφανειακά τέλειο λόγο που όμως πολλές φορές δεν ταιριάζει στην περίσταση.
– Να αντιλαμβάνεται τα νοήματα πάντα κυριολεκτικά και να δυσκολεύεται στην αναγνώριση αστείων, μεταφορών και ειρωνείας.
– Να μιλάει για το αγαπημένο του θέμα αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις ή τα συναισθήματα του συνομιλητή του.
– Να εκφράζει αυθόρμητα ό,τι σκέφτεται, σε σημείο που να φαίνεται αγενής στους άλλους.
– Να στέκεται πολύ κοντά στο συνομιλητή του ή να μην τον κοιτάει στο πρόσωπο.
– Να είναι κοινωνικά απομονωμένο.
– Να μην εκφράζει απλά συναισθήματα (χαρά, λύπη, φόβο, θυμό) αυθόρμητα και κατάλληλα, π.χ. μπορεί να γελάσει δυνατά αν δει ένα παιδί να κλαίει.
– Να αδυνατεί να μοιραστεί συναισθήματα και σκέψεις του.
– Να αδυνατεί να κατανοήσει συναισθήματα που περιέχουν αντιφάσεις π.χ. πώς μπορεί κάποιος νιώθει θυμό για ένα πρόσωπο που αγαπά.
– Να αδυνατεί να ελέγξει τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του σε καταστάσεις άγχους.
– Να βρίσκει τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων απρόβλεπτη και αγχωτική.
– Να επιμένει σε συγκεκριμένες ρουτίνες και στερεοτυπίες.
– Να δείχνει ευαισθησία στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, με αποτέλεσμα να εκδηλώνει παράξενες ή αρνητικές συμπεριφορές, π.χ. φυγή ή δυνατές φωνές.
– Να έχει περιορισμένα ενδιαφέροντα με τα οποία ασχολείται επίμονα.
Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά με Asperger αρχίζουν και συνειδητοποιούν περισσότερο το πόσο διαφέρουν από τους συνομηλίκους τους και μπορεί να νιώσουν άγχος, θλίψη ή και θυμό. Επίσης, η δυσκολία τους στις κοινωνικές συναναστροφές μπορεί να τους οδηγήσει σε απομόνωση και σε περαιτέρω απογοήτευση. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν από νωρίς ένα συστηματικό πρόγραμμα παρέμβασης προκειμένου να εξασφαλιστεί η όσο το δυνατόν καλύτερη προσαρμογή τους στο κοινωνικό σύνολο.
πηγές:
www.Asperger.gr
www.autismhellas.gr