Τις προάλλες κουβέντιαζα με μια γυναίκα αστυνομικό. Δεν ξέρω πως ήρθε η κουβέντα για την δουλειά της και μου έκανε εντύπωση ότι πίστευε ότι οι άντρες κακοποιοί δολοφονούν κυρίως γυναίκες. Και αποφάσισα να γράψω κάτι για τη βία.
Για τη βία που μιλάμε για αυτήν αλλά ουσιαστικά έχουμε μια τεράστια στρεβλή εικόνα από που ξεκινάει και σε τι σκοπεύει. Τίποτα από αυτά που θα γράψω δεν είναι από το κεφάλι μου. Είναι από βιβλία και διαλέξεις έγκυρων καθηγητών βιολογίας σχετικών με το αντικείμενο. Και όπως καταλάβατε θα γράψω για τη βιολογία της βίας και της επιθετικότητας. Πάμε λοιπόν από την αρχή.
Εν αρχή ήταν το Big bang. Μια τεράστια βίαιη έκρηξη που έφτιαξε τον κόσμο μας. Το σύμπαν λοιπόν ξεκίνησε με τη ΒΙΑ της ανόργανης ύλης. Και έκτοτε αναδιαμορφώνεται με εκρήξεις αστέρων, ηφαιστείων, πλημμύρες, σεισμούς και άλλα τέτοια ευγενή.
Κάποια δισεκατομμύρια χρόνια μετά και περίπου 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν το σήμερα ξεκίνησε η βία των έμβιων όντων. Πως; Ένα Πρωτοβακτήριο το Bdelovibrio bacteriovorus πήγε κοντά σε ένα άλλο βακτήριο. Με τα ένζυμα του διεισδύει μέσα του. Σε μόνο τέσσερις ώρες είχε καταστρέψει το βακτήριο ξενιστή του είχε ρουφήξει όλο το περιεχόμενο και ως το πρώτο ζόμπι στην ιστορία της γης είχε κάνει απογόνους που είναι έτοιμοι να φύγουν για νέους κανιβαλισμούς.
Από τότε η ζωή στη γη το δούλεψε πολύ. Απέκτησε δόντια με τεράστια δύναμη, νύχια που ξεσκίζουν σάρκες, πόδια και χέρια που όχι μόνο τρέχουν ή δημιουργούν αλλά κλωτσούν και χτυπάνε. Και όπως θα δούμε παρακάτω και εγκέφαλο ικανό και δικτυωμένο για βία. Γιατί αν νομίζουμε ότι η εξελικτική πίεση σταμάτησε στα δόντια και την καρδιά και όχι στο μυαλό μας πλανώμεθα πλάνην οικτράν. Κάθε μέρα στη γη και ίσως και αλλού στο σύμπαν δισεκατομμύρια έμβια όντα χάνουν τη ζωή τους από άλλα που τους επιτίθενται.
Συνεπώς για την ύπαρξη ΒΙΑΣ στον κόσμο δεν φταίει ο Καπιταλισμός δεν φταίει ο Σοσιαλισμός, δεν φταίει ο Χριστιανισμός, δεν φταίει το Ισλάμ αλλά είναι στοιχείο αυτού του κόσμου. Φυσικά η κουλτούρα μπορεί να επιτείνει δραματικά τα επίπεδα βίας όπως θα δούμε αργότερα. Αλλά κάθε μέρα ζούμε γιατί σκοτώσαμε κάτι που μας επιτίθεται από ένα μικρό βακτήριο που στέκεται στον φάρυγγά μας μέχρι ένα λιοντάρι που βρίσκεται στη γωνιά και μας παραφυλάει.
The Duel After the Masquerade Jean-Léon Gérôme, 1857 – 1859
Ελατε τωρα να δουμε πόσο ομορφα και απλά μας τα λέει η Βιολογία.
Είμαστε στη ζούγκλα και βρίσκουμε μπροστά μας τα οστά από 4 κρανία. Τα δυο από το ένα είδος αρσενικό και θηλυκό και τα άλλα δύο από ένα άλλο είδος και αυτό αρσενικό και θηλυκό. Το πρώτο είδος έχει τεράστια διάφορα με πολύ μεγαλύτερο το μέγεθος του κρανίου του αρσενικού ζώου και βλέπουμε σε αυτό μεγάλους κυνόδοντες. Στο άλλο είδος τα κρανία αρσενικού θηλυκού είναι σχεδόν πανομοιότυπα. Κοιτάξτε τι μπορούμε με μόνο αυτό το εύρημα να γνωρίζουμε για τα είδη αυτά.
Στο πρώτο είδος Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΟ ΘΗΛΥΚΟ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ. Αυτό είναι και το ΣΥΝΗΘΕΣ στο ζωικό βασίλειο και ιδίως στα θηλαστικά . Υπάρχει έντονος διμορφισμός δηλαδή το μέγεθος του σώματος του αρσενικού έχει μεγάλη διαφορά από του θηλυκού. Μόνο με αυτή την πληροφορία μπορούμε να ξέρουμε και το 90 % των συνηθειών και της σεξουαλικής ζωής του είδους. Δηλαδή σε αυτό το είδος υπάρχει μεγάλη και έντονη βία, ενώ ταυτόχρονα το 5 % των αρσενικών είναι υπεύθυνο για το 90% των απογόνων. Δηλαδή υπάρχουν πολλοί αρσενικοί incels ας τους πούμε με σύγχρονη έκφραση – απόκληροι – και τα περισσότερα αρσενικά κάνουν καθόλου ή ελάχιστο ζευγάρωμα. Τα αρσενικά έχουν πολύ μικρότερο μέσο όρο ζωής από τα θηλυκά είτε εξαιτίας των δολοφονιών από τα άλλα αρσενικά, είτε εξαιτίας των ορμονών στρες που κατακλύζουν το σώμα τους λόγω της συνεχώς επισφαλούς ζωής τους. (Όπως βλέπετε η Πατριαρχία έχει κόστος τη ζωή σου). Σε αυτό το είδος επιπλέον: ΔΕΝ υπάρχει πατρική συμμετοχή ποτέ. Δεν υπάρχει pair bonding δηλαδή σχέσεις δεσμών. Το αρσενικό γονιμοποιεί και το παιδί μεγαλώνει με τη μητέρα, γι’ αυτό το λόγο δεν υπάρχουν σχεδόν ποτέ δίδυμες κυήσεις. Η μητέρα δεν εγκαταλείπει ποτέ το μωρό της.
Στο είδος με τα όμοια κρανία Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΘΗΛΥΚΟ. Μορφολογικά δεν μπορείς να ξεχωρίσεις σχεδόν καθόλου το αρσενικό από το θηλυκό. Εδώ υπάρχει μικρή βία. Μεγάλο pair bonding. Μεγάλη πατρική συμμετοχή. Γι’ αυτό βλέπουμε συχνά πολύδυμες κυήσεις. Και γι αυτό βλέπουμε ενίοτε τα θηλυκά να παρατούν τα μικρά τους. Δεν υπάρχουν απόκληροι άρρενες. Όλα σχεδόν τα αρσενικά του είδους έχουν απογόνους. Το προσδόκιμο επιβίωσης αρσενικών θηλυκών είναι σχεδόν όμοιο γιατί τα αρσενικά δεν δολοφονούνται από τους ανταγωνιστές τους ούτε βομβαρδίζονται με φοβερό στρες επιβίωσης. ΤΑ ΑΡΣΕΝΙΚΑ ΒΟΗΘΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΩΜΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΟΛΗ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.
Παράδειγμα των πρώτων ειδών στα Πρωτεύοντα: Χιμπατζήδες, Γορίλες, Μπαμπουίνοι. Παραδείγματα των δεύτερων ειδών. Μαρμοσετς, South American monkeys και οι Ταμαρίνοι. Στα δεύτερα η πατρική συμμετοχή είναι τόσο μεγάλη που το αρσενικό παρίσταται στη γέννα της θηλυκής μαϊμούς, κόβει με τα δόντια του τον ομφάλιο λώρο και δίνει το νεογέννητο μαϊμουδάκι στη μητέρα να το θηλάσει.
Απίστευτο; Nope. BIOLOGY RULES φίλοι μου.
Ο άνθρωπος βρίσκεται κάπου στη μέση σε αυτόν τον άξονα. Ελαφρύς διμορφισμός. Μικρή επιθετικότητα και γι αυτό απώλεια των μεγάλων κυνοδόντων που έχουν τα αρπακτικά. Κυρίως pair bonding σχέσεις. Σαφής πατρική συμμετοχή στο μεγάλωμα παιδιών. Mικρή αλλά υπαρκτή διαφορά στο προσδόκιμο επιβίωσης, Λίγοι incels (αλλά υπαρκτοί). Οι περισσότεροι ίδιο αριθμό παιδιών, εκτός από τον Τζεγκις Χαν που υπολογίζεται ότι 0,5 %του Παγκοσμίου πληθυσμού κρατούν από τη γενιά του.
Όπως βλέπετε μόνο από από ένα κρανίο και τη διαφορά αυτού στο θηλυκό και το αρσενικό μπορούμε να προβλέψουμε τα πιο σημαντικά ακόμα και για την κοινωνική ζωή ενός είδους.
Η Βιολογία καθορίζει πολλά περισσότερα από αυτά που νομίζουμε.
Όχι αδίκως ο E.O Wilson καθηγητής στο Harvard είπε στο εμβληματικό βιβλίο Social Biology ότι τελικά όλες οι κοινωνικές επιστήμες θα μπουν κάτω από τα φτερά της Εξελικτικής Βιολογίας (Evolutionary Biology)
The Death of Decius Mus Peter Paul Rubens, 1616 – 1617
Η ΒΙΟΛΟΓΊΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ Νο2 – Γιατί τα θηλυκά διαλέγουν και τα αρσενικά μάχονται
Το πιο σημαντικό ιδίως στα θηλαστικά είναι το γεγονός ότι η γυναίκα που κουβαλάει το ωάριο ΕΓΚΥΜΟΝΕΙ και αυτό ΕΧΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ. Ιδίως στα θηλαστικά προστίθεται και η γαλουχία του μικρού μωρού οπότε κάθε θηλυκό ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΤΟΥ ένα τεράστιο μέρος της ζωής της και των πόρων της. Συνεπώς ο εξοπλισμός των θηλυκών θηλαστικών από τη φύση για επιθετικότητα και μάχη θα ήταν μια τεράστια σπατάλη ενέργειας αφενός και αφετέρου θα ΕΦΕΡΝΕ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΟ ΑΝΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟ ΜΩΡΟ.
Η ΓΟΝΙΚΉ ΕΠΈΝΔΥΣΗ ( PARENTAL INVESTMENT) ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ είναι απείρως μεγαλύτερη στη μητέρα. Για κάθε πετυχημένη προσπάθεια σεξ το θηλυκό θηλαστικό δίνει έως και 10 χρόνια από τη ζωή της ιδίως στα πρωτεύοντα ενώ το αρσενικό ζώο δεν έχει καμία συνέπεια στη φυσιολογία του. Αν σκεφτείτε ότι το προσδόκιμο επιβίωσης σε όλη την ιστορία των ανθρωπίνων πρωτευόντων δεν ήταν πάνω από 40 έτη το θηλυκό δίνει το 25 % της ζωής του για κάθε επιτυχή προσπάθεια σεξ ενώ το αρσενικό 5 λεπτά.
Ο δεύτερος λόγος είναι η τεράστια διαφορά στη φυσιολογία που έχουν τα δύο φύλα. Η γυναίκα κουβαλά τον μεγάλο ακίνητο γαμέτη. Το ωάριο. Μόνο λίγα και συγκεκριμένα για τη διάρκεια της ζωής της. Όπως έχουμε ξαναγράψει αν σε ένα νησί βάλεις 100 γυναίκες και έναν άνδρα σε ένα χρόνο θα έχεις μάλλον 100 παιδιά. Αν βάλεις όμως μία γυναίκα και 100 άνδρες σε ένα χρόνο θα έχεις μόνο ένα παιδί. ΓΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΛΟΓΟ Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ είναι πολύ σημαντικότερη στην επιβίωση του οποιουδήποτε είδους.
Και ένα ενδιαφέρον σχετικό πείραμα.
Ο Lee Dugatkin καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι έβαλε μαζί έναν θηλυκό και έναν αρσενικό ψαραετό και διάλεξε τον λιγότερο “θελκτικό” αρσενικό για το οποίο το θηλυκό δεν έκανε καμία προσπάθεια ζευγαρώματος. Μετά έβαλε γύρω από αυτό το αρσενικό πολλά θηλυκά για να φαίνεται αρεστό και το θηλυκό που τον είχε απορρίψει αρχικά, τον άφησε αμέσως να ζευγαρώσουν.
Η ερωτική ζήλια λοιπόν δεν είναι αποκλειστικά ανθρώπινο πάθος. Τα αρσενικά επιλέγονται συνεπώς από τα θηλυκά εξαιτίας κάποιων καλύτερων ιδιοτήτων. Σε μερικά είδη (στα έντονα διμορφικά) ως πιο δυνατοί και σε μερικά είδη (στα pair bonding) ως καλύτεροι providers. ΣΤΑΘΕΡΟ ΕΥΡΗΜΑ σε όλα τα ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ και των δύο παραπάνω ταξινομήσεων είναι η αυξημένη επιθετικότητα στα αρσενικά.
Εξαίρεση στη σταθερά μεγαλύτερη επιθετικότητα στα αρσενικά θηλαστικά είναι οι ύαινες. Εκεί η φυσιολογία έχει κάνει ένα πολύ ιδιόμορφο παιχνίδι έχοντας εξοπλίσει τις θηλυκές ύαινες με πολύ ψηλά ανδρογόνα με ανάλογη αλλαγή και στην μορφολογία τους. Οι αρσενικές ύαινες τρέμουν τα θηλυκά. Προσέξτε όμως κάτι εντυπωσιακό. Ενώ στα υπόλοιπα θηλαστικά το κυνήγι καταναλώνεται με την ιεραρχική σειρά: 1.αρσενικά μετά 2.θηλυκά και μετά 3.τα μικρά τους, στις ύαινες τρώνε πρώτα 1.τα θηλυκά 2.ΜΕΤΑ ΤΑ ΜΙΚΡΑ και τελευταία 3.τα αρσενικά. Ακόμα και εκεί ΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΗΤΡΙΚΟ ΦΙΛΤΡΟ ΔΟΥΛΕΥΕΙ άψογα.
Ο Ισπανός Βιολόγος Jose Gomez Reyes μελέτησε 1384 είδη θηλαστικών και βρήκε ότι τουλάχιστον 352 είδη σκοτώνουν ζώα. Όλα τα οπληφόρα (ελάφια, κατσίκες, γουρούνια, ιπποπόταμοι, καμήλες, καμηλοπαρδάλεις, ζέβρες κ.α), όλα τα σαρκοφάγα και όλα τα πρωτεύοντα. Δεν έχουν παρατηρηθεί φόνοι σε νυχτερίδες, φάλαινες, δελφίνια και λαγούς. 36 από αυτά κάνουν και βρεφοκτονίες. Η ομοιότητα της επιθετικότητας μάλιστα στα πρωτεύοντα και ιδίως μεταξύ ανθρώπων και των κοντινότερων συγγενών τους των χιμπατζήδων είναι εντυπωσιακή.
Η Jane Goodall σοκαρίστηκε όταν είδε με τα μάτια της τον τετραετή πόλεμο δύο γειτονικών ομάδων χιμπατζήδων της Τανζανίας (GOMBE CHIMPANZEE WAR) με αποτέλεσμα να δολοφονηθούν συστηματικά και με σχέδιο όλα τα άρρενα μέλη της μιας ομάδας και να απαχθούν τα θηλυκά της και τα μωρά τους. Η νικήτρια ομάδα κατέλαβε τα εδάφη της χαμένης. Η Jane Goodall είδε μπροστά της σε ένα άλλο είδος την παγκόσμια διαχρονική σταθερά της αρσενικής επιθετικότητας. Και την πηγή όλης της ανθρώπινης ιστορίας.
Μάχη για αναπαραγωγική πρόσβαση στα θηλυκά και για πόρους.
Εντυπωσιακή η άποψη του Βιολόγου του Emory Frans de Waal που αναφέρει ότι η συνεργασία και η αμοιβαιότητα στη γη μεταξύ των ζώων ίδιου είδους, στα ανώτερα θηλαστικά, ήρθε γιατί συνεργάστηκαν αναγκαστικά κυνηγώντας και σκοτώνοντας άλλα ζώα. Η κοινωνικότητα και η συνεργατικότητα των ανωτέρων θηλαστικών και κατά συνέπεια όλα αυτά που περιγράφουμε σαν ανώτερες λειτουργίες και συναισθήματα βασίστηκαν πάνω στο αίμα των άλλων ζώων.
Και έχει δίκιο. Το κυνήγι ανάγκασε αρχικά τα ζώα να συνεργαστούν και να μοιραστούν τροφή. Η συλλογή φρούτων ή η βοσκή δεν απαιτούν ομάδα. Ταυτόχρονα η ανάγκη για συνεργασία στο κυνήγι απαιτεί και συμφιλίωση.
Νομίζουμε ότι η συμφιλίωση είναι ανώτερη λειτουργία που πέτυχε ο ανθρώπινος πολιτισμός. Τίποτα δεν είναι πιο λάθος από αυτό. Ο Frans De Waal έχει επανειλημμένα περιγράψει πετυχημένες συμφιλιώσεις στους Χιμπατζήδες κυρίως με τη μεσολάβηση των θηλυκών. Μάλιστα οι θηλυκοί Χιμπατζήδες έχουν σαφή εικόνα και αίσθηση της δικαιοσύνης. Όταν ένα αρσενικό προκαλέσει ένα άλλο αρσενικό και δεχτεί επίθεση αδιαφορούν. Αντίθετα παρηγορούν και κάνουν grooming σε αρσενικά που έχουν δεχτεί άδικες επιθέσεις από bullies της αγέλης. Ο τρόπος που τα θηλυκά πετυχαίνουν συμφιλιώσεις μεταξύ αρσενικών που έχουν μαλώσει κάνοντας τους grooming εναλλάξ και φέρνοντας τους κοντά σιγά σιγά είναι εκπληκτικός.
Είναι σύνηθες επίσης στα ίδια ζώα αν ο alpha male είναι υπερβολικά δεσποτικός να ανατρέπεται πολύ σύντομα από συμμαχίες κατώτερων ιεραρχικά Χιμπατζήδων και να εγκαθίσταται νέος αρχηγός. Τα πιο βασικά στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού, ο πόλεμος, οι συμμαχίες, η συνεργατικότητα η ενσυναίσθηση, το αίσθημα δικαιοσύνης και η συμφιλίωση δεν είναι παρά η συνέχεια ήδη υπαρχουσών λειτουργιών στα υπόλοιπα ζώα.
Ushiwakamaru Fights Benkei on Gojô Bridge
Utagawa Kuniyoshi, 1847 – 1850
BIA No3 – Ανδρική επιθετικότητα
Στις 30 Μαρτίου του 2019 ανεβαίνει στους New York Times ένα άρθρο του ψυχολόγου Michael Reichert με τίτλο “Είναι επικίνδυνο να είσαι αγόρι” όπου στον υπότιτλο αναφέρει
“Καπνίζουν περισσότερο, μαλώνουν περισσότερο, είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνουν νέοι από τα κορίτσια. Αλλά η τάση τους για βία δεν είναι έμφυτη”
Είναι ένα από τα πολλά άρθρα της νέας εποχής, όπου τίποτα δεν είναι έμφυτο αλλά όλα είναι κοινωνικά κατασκευάσματα και κοινωνικοί ρόλοι. Στα προηγούμενα εξηγήσαμε γιατί τα άρρενα μέλη των θηλαστικών είναι πιο επιθετικά και σήμερα θα δείξουμε πως αυτή η βιολογική σταθερά των θηλαστικών γίνεται πράξη.
Είναι αλήθεια ότι σε πολλούς πολιτισμούς καλλιεργείται το στερεότυπο “οι άντρες είναι σκληροί και δεν κλαίνε” αλλά μήπως το στερεότυπο προέκυψε ακριβώς εξαιτίας της συμπεριφοράς; Εδώ να κάνουμε μία παρένθεση λέγοντας ότι αντίθετα από ότι πιστεύεται η στερεοτυπική ακρίβεια είναι ίσως το μεγαλύτερο και πιο επαναλήψιμο αποτέλεσμα στον κόσμο της κοινωνικής ψυχολογίας αλλά ας το ξεπεράσουμε αυτό να πάμε στην ουσία.
O Καθηγητής εξελικτικής Ψυχολογίας Steve Stewart-Williams μας λέει για την αντρική επιθετικότητα. Ο σύγχρονος πολιτισμός συνεχώς προσπαθεί να χαλιναγωγήσει την αντρική επιθετικότητα παρά να την προωθήσει. Στα σχολεία οι δασκάλες είναι πολύ πιθανότερο να μαλώσουν και να πειθαρχήσουν ένα αγόρι γιατί φυσικά τα αγόρια είναι σταθερά πιο ανήσυχα. Στη βιβλιογραφία του αναφέρει ότι τα αγόρια – άντρες τιμωρούνται πιο συχνά και πιο αυστηρά για το ίδιο αδίκημα ακόμα και εάν διορθώσεις για την ύπαρξη προηγούμενων αδικημάτων. Επίσης αναφέρει ότι το ίδιο ΒΙΑΙΟ αδίκημα από τη γυναίκα εκλαμβάνεται ως λιγότερο σοβαρό.
Η διαφορά στη βίαιη συμπεριφορά αγοριών κοριτσιών ξεκινά πολύ νωρίς στη ζωή και παραμένει σταθερή μέχρι την εφηβεία. Και στην εφηβεία συμβαίνει η έκρηξη. Τα αγόρια – άντρες παρουσιάζουν μια τεράστια και απότομη αύξηση στην επιθετικότητα ανοίγοντας πολύ το χάσμα με τα κορίτσια. Αυτό μάλιστα παρατηρείται σε όλα τα θηλαστικά και ιδίως στα πρωτεύοντα ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ. Αν η κοινωνικοποίηση ήταν η αιτία της βίας τότε πως εξηγείται η έξαρση του φαινομένου στην εφηβεία ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ; Η δε επιθετικότητα αυτή ακολουθεί ακριβώς την καμπύλη κορύφωσης της τεστοστερόνης. Δηλαδή η επιθετικότητα μετά τα 25 με 30 έτη αρχίζει να κάνει μεγάλη βουτιά.
Συμβαίνει όμως και κάτι άλλο ταυτόχρονα. ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΓΟΡΙΩΝ-ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ. Και φυσικά οι άντρες είναι σταθερά πιο επιθετικοί σε όλες τις κουλτούρες της γης. Σε όλες τις χώρες του κόσμου οι φυλακές είναι γεμάτες άνδρες.
Κοιτάξτε τώρα κάτι εντυπωσιακό. Στους ανθρώπους ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 95 % ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΩΝ και το 79 % ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ. Ενώ από παρατηρήσεις 50 ΕΤΩΝ σε πληθυσμούς χιμπατζήδων αλλά και των πιο “ειρηνικών” Μπονόμπο ΟΙ ΑΡΣΕΝΙΚΟΙ ΧΙΜΠΑΤΖΗΔΕΣ-ΜΠΟΝΟΜΠΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 92% ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟ 73% ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ. Παρά τα εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης και την σαφώς μειωμένη ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΒΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ σε σχέση με τους κοντινότερους τους βιολογικά συγγενείς το PATTERN ΒΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΟΜΟΙΟ.
Να σημειώσουμε ότι οι Χιμπατζήδες – Μπονόμπο είναι πιο κοντά γενετικά στον άνθρωπο παρά στον γορίλα. Και εξίσου εντυπωσιακά ΟΜΟΙΑ είναι η μορφή βίας που ασκούν .Όπως είδαμε και στο προηγούμενο, στον πόλεμο της Gombe κάνουν περιπολίες στα σύνορά τους σε ομάδες, σκοτώνουν με σχέδιο όλους τους άρρενες της άλλης ομάδας, απαγάγουν τα θηλυκά τους και τα μωρά τους και καταλαμβάνουν τα εδάφη τους. Βιολόγοι πεδίου έχουν δει μάλιστα και Χιμπατζήδες να προετοιμάζονται για μάχη ερεθίζοντας ο ένας τον άλλο κάτι όπως οι μεσαιωνικοί Βίκινγκς Beserkers. Οι έφηβοι αρσενικοί χιμπατζήδες έχουν αντικοινωνική συμπεριφορά όμοια με τα ανθρώπινα αγόρια. Τσακώνονται μεταξύ τους, πειράζουν τους μεγαλύτερους, πετάνε πέτρες σε γέρους και γριές χιμπατζίνες. Παίζουν βασανίζοντας μικρά ζώα ή έντομα. Η ταύτιση με την ανθρώπινη εφηβική επιθετικότητα είναι ανατριχιαστική.
Στο σημείο αυτό να τονίσουμε επειδή είναι του παρόντος, πόσο ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΧΑΜΗΛΑ είναι τα ποσοστά της λεγόμενης “γυναικοκτονίας” στην Ελλάδα. Ενώ παγκόσμια τα θύματα Άνδρες/Γυναίκες είναι 79/21 στην Ελλάδα είναι 94/6 (πηγή Wikipedia) ενώ ταυτόχρονα έχουμε και σε απόλυτους αριθμούς χαμηλές ανθρωποκτονίες.
Ωστόσο παρά την Βιολογική απαρχή της βίαιης συμπεριφοράς η φύση έχει βρει δρόμους να χαλιναγωγεί τη βία. Το έχει κάνει ο πολιτισμός του ανθρώπου ,το έχει κάνει και η ΜΗΤΡΙΑΡΧΙΚΗ δομή των ΜΠΟΝΟΜΠΟ Εκεί συμμαχίες θηλυκών καταστέλουν τα επιθετικά αρσενικά. Και για αυτό ενώ ο Μπονομπο είναι “κλάδος “του χιμπατζή έχει πολύ λιγότερη βία και γι’ αυτό πολύ μικρότερο διμορφισμό.
Η κοινωνική αυτή δομή αναπτύχθηκε όμως με βάση μερικά σημαντικά “ευνοϊκά” δεδομένα. Ένα το ότι οι Μπονόμπο μένουν σε απομονωμένες περιοχές πυκνής ζούγκλας αλλά και συχνά πλημμυρισμένου βαλτοδάσους με λίγους θηρευτές σε μία μόνο περιοχή του Κονγκό. Δεύτερον ότι οι Μπονόμπο για τον ίδιο λόγο μένουν πολύ περισσότερο στα δέντρα. Τρίτον η περιοχή που μένουν έχει άφθονη τροφή και τρέφονται πολύ περισσότερο με φρούτα παρά με ζώα και ΣΥΝΕΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΓΙΑ ΒΙΑ.
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΕΧΕΙ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΊ ΟΤΙ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗ ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΔΕΙΑ ΠΟΡΩΝ και η πάλη για την απόκτηση τους. Και τελικά μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι οι πιο επιθετικοί χιμπατζήδες αριθμούν ΔΕΚΑΠΛΑΣΙΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ από τους “χίπηδες” Μπονόμπο οι οποίοι κινδυνεύουν να εξαφανιστούν άμεσα από τους μάλλον λιγότερο αλλά πιο αποτελεσματικούς στη βία ανθρώπους. Φαίνεται ότι η μείωση της βίας ingroup έχει επιπτώσεις την επιβίωση του είδους όταν έχεις πολλούς εξωτερικούς εχθρούς και σκληρό ανταγωνισμό για την απόκτηση πόρων.
H φύση το έκανε και στους πιθήκους Patas.Oταν οι Βιολόγοι ανακάλυψαν το είδος θεώρησαν ότι είχαν βρει την τέλεια ουτοπία. Πρωτεύοντα που δεν είχαν δει ποτέ αρσενικά να μαλώνουν μεταξύ τους; Μέχρι που έβαλαν σε κλουβί δύο ώριμα αρσενικά μαζί. Αυτά χτυπήθηκαν μέχρι θανάτου. Και μετά κατάλαβαν. Τα θηλυκά είχαν φταίξει μια κοινωνική δομή ώστε να κρατούν τα ώριμα αρσενικά όσο το δυνατόν πιο μακριά μέσα σε μικρά “χαρέμια”. Όταν η κοινωνική δομή δεν υπήρξε μέσα στο κλουβί τα αρσενικά πάλεψαν μέχρι θανάτου. Προστατευμένα από τα θηλυκά στην πραγματική ζωή δεν είχαν αναπτύξει κανένα μηχανισμό αναστολής της βίας. Τα αρσενικά Patas δεν είναι ειρηνικά γιατί είναι ήσυχα. Είναι ειρηνικά γιατί έρχονται όσο το δυνατόν λιγότερο σε επαφή.
Ο άνθρωπος λοιπόν, καθώς κατέβηκε από τα δέντρα και εκτέθηκε στην ανοικτή Σαβάνα με ελάχιστη τροφή και πολλούς περισσότερους θηρευτές δεν είχε πολλές επιλογές. ΄Η θα γινόταν πιο επιθετικός ή πιο επιδέξιος στη βία. Χάρις στον μεγαλύτερο εγκέφαλο του έγινε το δεύτερο.
Μην ξεχνάμε επίσης ότι γενετικές αναλύσεις δείχνουν ότι 800 χιλιάδες χρόνια πριν, το ανθρώπινο είδος έφτασε στο χείλος της εξαφάνισης με μόνο 3 χιλιάδες ανθρώπους ταυτόχρονα στη γη εκ των οποίων μόνο οι 1800 ΓΟΝΙΜΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ήταν ικανοί για αναπαραγωγή (τα υπόλοιπα ήταν παιδιά). Και αυτό κράτησε για περίπου 100 χιλιάδες χρόνια με το ανθρώπινο είδος να ακροβατεί με τον πλήρη αφανισμό.
Παραλίγο λοιπόν και δεν θα μας απασχολούσε η κακή δική μας βία γιατί θα μας είχε εξοντώσει η βία των υπόλοιπων ζώων. Και θα υπήρχε ένας κόσμος ευτυχισμένος όπου ειρηνόφιλα λιοντάρια θα έπαιζαν με χαρούμενες αντιλόπες και φιλήσυχοι αετοί θα αγκάλιαζαν παιχνιδιάρικα σκιουράκια
ΩΧ. Όχι ε; Απλά δεν θα υπήρχε ούτε ένα ζωντανό στη γη που να το απασχολεί η βία.
Cronus Devouring his Child
Giulia Lama, 1720
BIA No4 – Η Φυσιολογία και Νευροανατομία της Βίας.
Την 1η Αυγούστου του 1966 ένας φιλήσυχος οικογενειάρχης 25αρης ο Charles Witman αφού σκότωσε τη γυναίκα του και τη μητέρα του ανέβηκε στο ρολόι του Πανεπιστημίου του Ώστιν και άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως. Κατάφερε να σκοτώσει συνολικά 16 ανθρώπους πριν πέσει νεκρός από τα πυρά των αστυνομικών.
Ένα χρόνο πριν όμως ο Charles είχε γυρίσει 5 γιατρούς για τις βίαιες παρορμήσεις που είχε. Γράφει ένας από τους γιατρούς στις ιατρικές του σημειώσεις. “Αυτός ο τεράστιος, μυώδης νέος φαινόταν να στάζει από εχθρότητα […] κάτι φαινόταν να του συμβαίνει και ότι δεν φαινόταν να είναι ο εαυτός του.” “Παραδέχεται πρόθυμα ότι είχε συντριπτικές περιόδους εχθρότητας με ελάχιστη πρόκληση.”
Στο σημείωμα που ο ίδιος ο Charles άφησε μετά τους δύο πρώτους φόνους γράφει ”Φαντάζομαι ότι φαίνεται ότι σκότωσα βάναυσα και τα δύο αγαπημένα μου πρόσωπα. Προσπαθούσα μόνο να κάνω μια γρήγορη και ενδελεχή δουλειά […] Εάν το συμβόλαιο ασφάλισης ζωής μου ισχύει, παρακαλώ εξοφλήστε τα χρέη μου […] δωρίστε τα υπόλοιπα ανώνυμα σε ένα ίδρυμα ψυχικής υγείας. Ίσως η έρευνα μπορεί να αποτρέψει περαιτέρω τραγωδίες αυτού του τύπου “
Και όντως η νεκροψία αποκάλυψε έναν όγκο εγκεφάλου που πίεζε τον ένα αμυγδαλικό πυρήνα. Οι αμυγδαλικοί πυρήνες ( από εδώ και πέρα θα τους λέμε amygdala ) είναι δυο δομές σαν αμύγδαλα δίπλα στην παρεγκεφαλίδα που είναι υπεύθυνοι για τη μνήμη, για τη λήψη ΓΡΗΓΟΡΩΝ αποφάσεων αλλά και τον ΦΟΒΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ.
Από τη δεκαετία του 1930 ο Heinrich Klüver και ο Paul C. Bucy του Πανεπιστημίου του Σικάγο είδαν ότι πίθηκοι μακάκοι που τους είχαν αφαιρεθεί τα amygdala έδειχναν μεγάλη προθυμία να πηγαίνουν κοντά σε φίδια και να μην φοβούνται άλλα ζώα.
Όποιος δεν έχει amygdala 1. ΔΕΝ ΦΟΒΑΤΑΙ 2. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΓΙΑ ΒΙΑ.
Μελέτες από ΝευροΦυσιολόγους όπου έδειχναν σε ανθρώπους με μεγάλη ταχύτητα ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ δείχνουν άμεση ενεργοποίηση στα amygdala. Όταν έκαναν το ίδιο πράγμα δείχνοντας γρήγορα εικόνες μαύρων σε λευκούς και λευκών σε μαύρους είδαν πάλι μεγάλη αυτόματη ενεργοποίηση. Ω ΡΕ ΓΑΜΤΟ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΛΩΔΙΩΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΡΑΤΣΙΣΜΟ;
Όχι ακριβώς. Όταν οι ερευνητές φορέσαν στα μοντέλα καπέλα της αγαπημένης ομάδας του εξεταζόμενου ΤΟΤΕ ΔΕΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΑΜΥΓΔΑΛΑ από το χρώμα του προσώπου. Τα amydala λοιπόν κάνουν τη γρήγορη διάκριση ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΕΜΕΙΣ-ΑΥΤΟΙ. Τα αμύγδαλα έχουν απευθείας οδούς από τα αισθητήρια όργανα ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΤΙΣ ΓΡΗΓΟΡΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ. Όταν δούμε πχ ένα φίδι θα τιναχτούμε μακριά του.
Ο Phineas P. Gage ήταν ένας εργοδηγός κατασκευής σιδηροδρόμων στο Vermont. Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1848 κατά τη διάρκεια της ανατίναξης ενός βράχου πετάχτηκε ένας μεγάλος λοστός διαμέτρου 3,2 εκατοστών βάρους 6 κιλών και μήκους ενός μέτρου μπήκε από την κάτω γνάθο του τρύπησε όλο το αριστερό κρανίο και προσγειώθηκε 25 μέτρα μακριά έχοντας καρφωμένο πάνω του τον αριστερό μετωπιαίο λοβό του Phineas.
Ο Phineas έπεσε κατάχαμα έκανε για λίγη ώρα τονικλονικούς σπασμούς και μετά σηκώθηκε περπάτησε για λίγο και καβάλησε ένα βόδι για να πάει στον γιατρό. Μετά από μια μακριά περίοδο ανάρρωσης ξεκίνησε πάλι να δουλεύει. Αλλά ο Phineas από ένας αξιόπιστος, καλόκαρδος και ήπιος εργοδηγός μετά το ατύχημα έγινε ένας χυδαίος, βίαιος παλιάνθρωπος.
Έτσι οι γιατροί βρήκαν το δεύτερο μέρος του εγκεφάλου που επηρεάζει την επιθετικότητα. Τον ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ ΛΟΒΟ. Αυτόν που ο άνθρωπος έχει μεγαλύτερο από όλα τα ζώα και που δεν φτάνει σε πλήρη ωρίμανση μέχρι τα 25 έτη.
Μετωπιαίος λοβός και amygdala δουλεύουν ανταγωνιστικά. Ο πρώτος είναι ο άγγελος μας και ο δεύτερος ο διάβολός μας. Ο πρώτος δρα αποφασίζοντας ώριμα. Τα δεύτερα δρουν με βάση την ταχύτητα και το φόβο.
Οι ορμόνες του στρες μειώνουν την ανάπτυξη του Μετωπιαίου λοβού και αυξάνουν την ευαισθησία στα amygdala. Η τεστοστερόνη αυξάνει την ευαισθησία και άρα την αντίδραση από τα amygdala.Αυτο κάνει τους άνδρες πιο επιθετικούς. (Ωστόσο ο ευνουχισμός αρσενικών ποντικών δεν εξαλείφει τελείως τη βία.) Έχουμε ΣΟΒΑΡΟΤΑΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ OTI AYTO ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΚΑΙ ΠΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ. Δηλαδή παιδιά που γεννιούνται από μητέρες που περνούν σοβαρό ψυχολογικό στρες ΕΧΟΥΝ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΥΣ ΦΛΟΙΟΥΣ ΚΑΙ ΠΙΟ ΥΠΕΡΔΡΑΣΤΗΡΙΑ ΑΜΥΓΔΑΛΑ. Συνεπώς η αυξημένη επιθετικότητα δυστυχώς ευνοείται όχι μόνο γιατί μεγαλώνεις σε κακοποιητικά περιβάλλοντα αλλά και γιατί Η ΜΗΤΕΡΑ ΣΟΥ ΕΚΤΕΘΗΚΕ ΣΕ ΚΑΚΟΠΟΙΗΤΙΚΑ Ή ΣΤΡΕΣΟΓΌΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ όντας έγκυος σε εσένα. Στρεσογόνος παράγοντας δεν είναι μόνο η κακοποίηση αλλά και η φτώχεια. Στην όλη φυσιολογία μπαίνουν και οι υποδοχείς σεροτονίνης και ντοπαμίνης αλλά δεν χρειάζεται να μπούμε σε λεπτομέρειες. Εξαιτίας της συμμετοχής αυτών των ουσιών έχουν ενοχοποιηθεί και γονίδια για την επιθετικότητα.
Αν τα amygdala είναι υπεύθυνα για την κακή επιθετικότητα θα μπορούσαμε με μια επέμβαση εκεί να γίνουμε όλοι καλοκάγαθοι; Κι όμως κάτι τέτοιο έχει προταθεί. Ωστόσο βλάβες σε αυτή την περιοχή του εγκεφάλου κάνουν τα ζώα εξαιρετικά αφελή. Όχι μόνο δεν επιτίθενται αλλά δεν φοβούνται κιόλας με συνέπεια να πέφτουν εύκολα θύματα, ενώ αντίθετα μελέτες σε κοινωνιοπαθείς ή εξαιρετικά βίαιους δείχνουν τεράστια ενεργοποίηση στα amygdala με πολύ μικρά ερεθίσματα. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και σε ανθρώπους με Μετατραυματικό Στρες ή Αγοραφοβίες. Εκτός των παραπάνω τα amygdala είναι βασική δομή μάθησης και διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στις μαθησιακές μας διαδικασίες λειτουργώντας ως μια αποθήκη συναισθηματικής και συγκινησιακής μνήμης.
Οι ΔΟΜΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΨΑΜΕ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. Μέχρι και παρόμοιους υποδοχείς έχουμε βρει.
Την επιθετικότητα μπορεί να την ξεκινήσουν διάφορα ερεθίσματα. Μια εικόνα, ένας ήχος, μια μυρωδιά ή όπως στα μυρμήγκια της Αφρικής οι δονήσεις. Τα μυρμήγκια αυτά κάνουν φωλιές πάνω σε ακακίες. Όταν μια καμηλοπάρδαλη έρχεται να φάει τα φύλλα του δέντρου και αρχίζει να τα κουνάει σε λίγα λεπτά από το πουθενά χιλιάδες μυρμήγκια ορμούν και αρχίζουν μαζικά να τσιμπάνε τα χείλη της. Η περήφανη καμηλοπάρδαλη σύντομα αναγκάζεται να υποχωρήσει μπροστά στην ομαδική επίθεση.
Έξαρση βίας σε όλα τα ζώα φυσικά προκαλεί ο πόνος, η πείνα αλλά και ο εκνευρισμός (frustration). Πειράματα σε ποντίκια που αρχικά τα βάζουν να πατούν ένα κουμπί για να πάρουν τροφή και μετά ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΑΠΟΤΟΜΑ ΝΑ ΤΟΥΣ ΔΙΝΟΥΝ ΤΡΟΦΗ είδαν ότι στη δεύτερη περίπτωση αν έχουν δίπλα τους άλλο ποντίκι θα γυρίσουν να το δαγκώσουν. Επίσης στα πρωτεύοντα παλιά Α αρσενικά (a-males) είναι σίγουρο ότι την επόμενη της καθαίρεσης τους από την ιεραρχία ΘΑ ΕΠΙΤΕΘΟΥΝ ΣΕ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΟΥΣ.
Το FRUSTRATION DISPLACEMENT MODEL είναι κλασσικό βιολογικό μοντέλο εξάπλωσης βίας στα κοινωνικά θηλαστικά και το έχουμε και παρατηρήσει και προκαλέσει με πειράματα. Κρατήστε το γιατί έχει σημασία. Και έχει σημασία γιατί όπου το έχουμε δει σε ιεραρχίες συμβαίνει το ζώο να ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ.
Μάλιστα μετά την επίθεση βλέπουμε στα επιτιθέμενα ζώα κατακόρυφη πτώση των ορμονών του στρες.
Βλέπουμε λοιπόν ότι τα ζώα και εμείς φυσικά όχι μόνο είναι ΕΞΟΠΛΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΒΙΑ, ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΒΙΑ ΦΕΡΝΕΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ (μην ξεχνάμε βέβαια ότι η βία είναι ταυτόχρονα και το κύριο κοινωνικό αίτιο του στρες)
Ο αποκεφαλισμός του Ολοφέρνη από την Ιουδίθ – Caravaggio
BIA No5 – Eίναι η βία το αναπόφευκτο τίμημα που πρέπει να πληρώνει συνεχώς η ύπαρξή μας;
Έτσι η φυματίωση αποδεκάτισε αυτούς και έμειναν πίσω οι ειρηνικοί αρσενικοί, τα καλά παιδιά. Εξαιτίας αυτού ο Sapolsky άφησε πίσω τη μελέτη του αλλά γύρισε περίπου 10 χρόνια μετά. Και τότε διαπίστωσε κάτι εκπληκτικό. Παρά του ότι τόσα χρόνια μετά είχαν αλλάξει όλα τα μέλη της ομάδας η ομάδα ήταν εξαιρετικά πιο ειρηνική. Οι a-males είχαν σταματήσει να κάνουν δύσκολη τη ζωή των κατώτερων, τα θηλυκά έδειχναν τεράστια εμπιστοσύνη στα νεοεισερχόμενα αλλά και στα παλιά αρσενικά και οι ορμόνες του στρες είχαν πέσει στα χαμηλότερα επίπεδα παρά ποτέ.
Είχε εγκαθιδρυθεί μία μόνιμη κουλτούρα ειρήνης η οποία κρατούσε μια γενιά μετά λόγω της φυσικής εξόντωσης των βίαιων μελών της ομάδας.
Είδαμε λοιπόν πως με βάση τα βιολογικά μοντέλα η βία φέρνει βία. Είδαμε πως αν η βία εξαφανιστεί ακόμα και από ένα βίαιο είδος -γιατί τα περισσότερο βίαια μέλη του εξοντώθηκαν φυσικά- αυτό αφήνει ειρηνική κουλτούρα και στις επόμενες γενεές και είδαμε με βάση το συνηθέστερο βιολογικό μοντέλο βίας το FRUSTRATION DISPLACEMENT MODEL πως όταν αυτή ξεκινήσει διαχέεται συνήθως από πάνω προς τα κάτω .
Σε πιθήκους ρέζους έδωσαν τεστοστερόνη στο Νο3 της ομάδας για να του αυξήσουν την επιθετικότητα και αυτός ξέρετε τι έκανε; Δεν προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους a-Males. Άρχισε να δέρνει τους από κάτω στην ιεραρχία.
Η Βιολογία της βίας με δίδαξε πολλά. Γιατί μου λέει πως αν δεν θέλουμε βία στις κοινωνίες μας πρέπει να αποφασίσουμε επιτέλους να απομακρύνουμε από αυτήν τα βίαια στοιχεία. Φυσικά δεν χρειάζεται θανατική ποινή ή μόνιμη απομάκρυνση. Η Βιολογία φροντίζει τις περισσότερες φορές εκτός ελαχίστων εξαιρετικά βίαιων περιπτώσεων να φέρει την ηρεμία προϊούσης της ηλικίας. Αρκεί ο περιορισμός για κάποια χρόνια. Αλλά σε εμένα είναι σαφές ότι κοινωνική ειρήνη και η κοινωνική συνοχή χωρίς την απομάκρυνση των λίγων βίαιων στοιχείων δεν γίνεται. Η ανοχή που δείχνουν οι σύγχρονες κοινωνίες αφήνει τη βία να επεκταθεί. Και όπως είδαμε από το κατεξοχήν βιολογικό μοντέλο frustration displacement η βία επεκτείνεται από τους πάνω προς τα κάτω. Έτσι αυτοί που υποφέρουν κυρίως είναι τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Και αυτοί που υποφέρουν, πάλι εξαιτίας της υπερέκκρισης ορμονών του στρες, όχι μόνο καταφεύγουν σε χειρότερη βία αλλά αυτό κάνει επιγενετικές αλλοιώσεις στις επόμενες γενεές. Είδαμε πως οι ορμόνες του στρες στις έγκυες μητέρες αλλά και στα μικρά παιδιά ΜΙΚΡΑΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΦΛΟΙΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΑ AMYGDALA. Με αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο βίας ME BIOΛΟΓΙΚΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΚΥΡΙΩΣ ΤΑ ΦΤΩΧΟΤΕΡΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ.
Δηλαδή δημιουργούν παιδιά με προδιάθεση στη βία.
Το δήθεν “κοινωνικό” ότι η παιδική κακοποίηση προδιαθέτει στο ενήλικο έγκλημα, έχει σαφείς βιολογικούς επιγενετικούς και ορμονικούς δρόμους ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ.
Οι σύγχρονοι νομοθέτες κατά τη γνώμη μου ακολουθούν την ¨ανθρωπιστική” τάση του Jean-Jacques Rousseau και του διαφωτισμού όπου ο άνθρωπος είναι κατά βάση καλός. Ο άνθρωπος όμως δεν είναι κατά βάση καλός. Δεν είναι κατά βάση ούτε κακός όπως είπε ο Thomas Hobbes.
Είναι μια ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ ΜΕ ΚΟΙΝΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΕ ΤΑ ΛΙΟΝΤΑΡΙΑ, ΤΙΣ ΥΑΙΝΕΣ, ΤΟΥΣ ΧΙΜΠΑΤΖΗΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΜΠΟΝΟΜΠΟ. Με κοινούς βιολογικούς μηχανισμούς και συμπεριφορές που τους βλέπουμε από το ποντίκι του εργαστηρίου μέχρι τον ελέφαντα.
Οι εγκεφαλικές και νευρικές δομές για τις κύριες συμπεριφορές μας είναι πανομοιότυπες. Δίνουμε αντικαταθλιπτικά σε ποντίκια και αλλάζουμε τη συμπεριφορά τους κάνοντας τα πιο κινητικά. Aλλάζουμε τον υποδοχέα βασοπρεσίνης στα Χάμστερς και τα κάνουμε μονογαμικά ή πολυγαμικά. Τα ψυχοτρόπα ναρκωτικά επηρεάζουν το στήσιμο του ιστού της αράχνης.
Έχουμε δει βία, αγάπη, αμοιβαιότητα ,συμφιλίωση, κοινωνικές ιεραρχίες, δικαιοσύνη σε ένα σωρό ζώα. Έχουμε δει τις νυχτερίδες βαμπίρ να ταΐζουν τα μικρά άλλων μητέρων ΜΟΝΟ αν ταΐζουν και οι άλλες μητέρες τα δικά τους παιδιά. Όπως τα πόδια μας τα χέρια μας η καρδιά μας και τα μάτια μας είναι αποτέλεσμα δισεκατομμυρίων ετών εξέλιξης ΕΤΣΙ είναι και οι συμπεριφορές μας.
Δυστυχώς η Δεξιά αρνείται την εξέλιξη του σώματος του ανθρώπου και πιστεύει ότι ο άνθρωπος εμφανίστηκε από τον Αδάμ και τη Εύα αλλά ακόμα πιο δυστυχώς η Αριστερά αρνείται την εξελικτική πίεση στις συμπεριφορές. Η Δεξιά αρνείται την εξέλιξη από τον λαιμό και κάτω και η Αριστερά την εξέλιξη από τον λαιμό και επάνω.
Μια απόφαση, ένα συναίσθημα χρησιμοποιεί τις ίδιες νευρικές οδούς, τα ίδια μόρια και τα ίδια κύτταρα που έχει και ένα μικρό σπιτικό ποντίκι ή μία αντιλόπη της Σαβάνας. Ένα τραγούδι, ένας ζωγραφικός πίνακας, ένας υπολογιστής έχει φτιαχτεί από τους ίδιους ακριβώς εξελικτικούς δρόμους και νευρικούς μηχανισμούς που μια αράχνη φτιάχνει τον ιστό της, μια μέλισσα την κηρήθρα της και ένα πουλί χτίζει το σπίτι του και κελαηδά στο ταίρι του.
Η Βιολογία είναι το παρελθόν μας αλλά δεν είναι η μοίρα μας. Είναι το εργαλείο μας. Γιατί κατά βάθος είμαστε οι Πίθηκοι που προσπαθούμε να κατανοήσουμε το Σύμπαν.
***
Πηγή: Αντώνιος Δαρζέντας, παιδίατρος-νεογνολόγος
Πίνακας αρχής: The Assassination – James Ensor, 1890
Το διαβάσαμε και μας άρεσε στο antikleidi.com