Οι περισσότεροι από εμάς καταλήγουμε με όχι παραπάνω από πέντε-έξι ανθρώπους που θα μας θυμούνται. Οι δάσκαλοι έχουν χιλιάδες ανθρώπους που θα τους θυμούνται για όλη τους τη ζωή.
Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών καθιερώθηκε το 1994 από την UNESCO για να μας υπενθυμίσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει ο δάσκαλος μέσα στην κοινωνία, είτε εργάζεται σε μία πλούσια πόλη της Δύσης, είτε σε μια αυτοσχέδια σχολική αίθουσα κάποιου στρατοπέδου προσφύγων.
Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών δίνει την ευκαιρία να επικεντρωθεί η προσοχή του κόσμου στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους τους μαθητές παγκοσμίως.
Σήμερα γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών. Γιορτάζουν οι άνθρωποι, οι επιστήμονες, οι επαγγελματίες που δίνουν καθημερινά την ψυχή τους στο απαιτητικό έργο της εκπαίδευσης της νέας γενιάς.
Εξήντα εκατομμύρια δάσκαλοι σε όλον τον κόσμο αγωνίζονται αυτή τη στιγμή, και συχνά κάτω από πάρα πολύ αντίξοες συνθήκες, να κάνουν τα σχολεία έναν φιλόξενο χώρο μάθησης και δημιουργικής δραστηριότητας, όπου όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως θα ενθαρρύνονται να αξιοποιούν στο έπακρο τις δυνατότητες και τις ικανότητές τους, μέσα σε περιβάλλον σεβασμού προς την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του ανθρώπου. Ενωμένοι ας είμαστε εμείς το ελπιδοφόρο παράδειγμα συμβάλλοντας στη διάπλαση των αυριανών πολιτών, και, κατ’ επέκταση, στην ανάπτυξη των κοινωνιών μας. Ας βάλουμε τα δυνατά μας να εφοδιάσουμε τα παιδιά μας με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις για ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον.
“Ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες.” ~ Ν. Καζαντζάκης
Η 5η Οκτωβρίου είναι μια μέρα που θέτει στο επίκεντρο τον Εκπαιδευτικούς, τις ανάγκες και τα προβλήματά τους, τιμώντας το πολύτιμο έργο τους και τον αγώνα που καταβάλλουν για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους τους μαθητές.
Σήμερα, ζούμε στην εποχή όπου οι νέες τεχνολογίες έχουν εισβάλει δυναμικά και πολλαπλασιαστικά στην εκπαιδευτική διαδικασία. Κανένα όμως τεχνικό μέσο και ποτέ δεν θα μπορέσει ν’ αντικαταστήσει τον/την εκπαιδευτικό. Σήμερα, που είναι μια μέρα γιορτής που οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να βρίσκονται στο φυσικό τους χώρο, την τάξη. Όμως πολλά σχολεία και πανεπιστήμια είναι κλειστά ενώ οι εκπαιδευτικοί δέχονται μια πρωτοφανή επίθεση στα εργασιακά, οικονομικά, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματά τους και βρίσκονται στους δρόμους.
Αυτή η κατάσταση δεν τιμά κανένα μας…
” Κανένα εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι καλύτερο από τους καθηγητές του. Οι εκπαιδευτικοί είναι οι θεματοφύλακες της μάθησης. Μεταδίδουν γνώσεις, αξίες και δεξιότητες. Στις καλύτερες περιπτώσεις αξιοποιούν τις ελπίδες και τα ταλέντα των νέων ανθρώπων και τους βοηθούν να εξελιχθούν σε παραγωγικούς πολίτες.
Ωστόσο, πολύ συχνά, το έργο των εκπαιδευτικών δεν αναγνωρίζεται ενώ δεν λαμβάνουν τη στήριξη που τους αξίζει. Η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών μας υπενθυμίζει την ευθύνη, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, ιδιαίτερα σε μία περίοδο παγκόσμιας οικονομικής δυσκολίας.
Δεν πρέπει να αφήσουμε τους δασκάλους και τα παιδιά να πληρώσουν το κόστος της κρίσης. Οφείλουμε να προστατεύσουμε τα εκπαιδευτικά μας συστήματα από τις τρέχουσες οικονομικές πιέσεις και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Μία από τις προτεραιότητες της νέας παγκόσμιας πρωτοβουλίας μου «Πρώτα η Εκπαίδευση», είναι η πρόσληψη και η εκπαίδευση περισσότερων καθηγητών. Ο κόσμος χρειάζεται περίπου 2 εκατομμύρια περισσότερους δασκάλους για την επίτευξη του αναπτυξιακού στόχου της χιλιετίας, της καθολικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, έως το 2015. Η έλλειψη εκπαιδευτικών δεν υπονομεύει μόνο την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον αριθμό των παιδιών που εγγράφονται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και τις προσπάθειές μας για να βελτιώσουμε το σχολικό και μαθησιακό περιβάλλον.
Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί είναι καλά προετοιμασμένοι και καλά υποστηριζόμενοι. Χωρίς καταρτισμένους εκπαιδευτικούς δεν μπορεί να υπάρξει ποιοτική εκπαίδευση. Η προϋπηρεσιακή και ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση είναι ζωτικής σημασίας, όπως είναι και οι καλές συνθήκες εργασίας, η ανάλογη αμοιβή και οι επαρκείς ευκαιρίες για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους.
Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί έχουν την ευθύνη για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και ευνοϊκού περιβάλλοντος, για την προκοπή των παιδιών. Μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως ισχυρό μοντέλο ανεκτικότητας, πρότυπο καλού πολίτη και αλληλεγγύης στα άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση – έναν ρόλο που ελπίζω ότι όλοι θα ασπαστούν.
Στην Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών, αποτίω φόρο τιμής στους εκατομμύρια εκπαιδευτικούς σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι εργάζονται με πάθος για να γαλουχήσουν τους μαθητές τους και των οποίων η επιρροή είναι δυνητικά πολύ μεγάλη. Ας αναγνωρίσουμε ότι επενδύοντας στους εκπαιδευτικούς κάνουμε μια σοφή επένδυση, στην προσπάθειά μας να οικοδομήσουμε ισχυρές οικονομίες, συνεκτική κοινωνία και ένα μέλλον αξιοπρέπειας και ίσων ευκαιριών για όλους.”
Στο πλαίσιο αυτό η Ελληνική παγκόσμια Ημέρα του Δασκάλου (World Teachers’ Day) καθιερώθηκε από την UNESCO και γιορτάζεται σε πάνω από 100 χώρες παγκοσμίως, κάθε χρόνο, την 5η Οκτωβρίου. Δεν γνωρίζω για ποιο λόγο στην Ελλάδα την αποδίδουμε με τον όρο Παγκόσμια Ημέρα του Εκπαιδευτικού (Educator) και όχι Δασκάλου (Teacher). Ίσως, επειδή θεωρούμε ευρύτερη έννοια τη λέξη «Εκπαιδευτικός» από τη λέξη «Δάσκαλος».
Στην Ελλάδα μάλιστα, έχουμε συνηθίσει αφενός να χρησιμοποιούμε υποτιμητικά τη λέξη «Δάσκαλος» ακόμα κι αν η λέξη αυτή αποδίδεται σε σπουδαία ιστορικά πρόσωπα που υπήρξαν μεγάλοι δάσκαλοι με την ευρεία έννοια του όρου, αφετέρου η ίδια η ελληνική κοινωνία έχει αποδώσει ως τίτλο τιμής στους αποκαλούμενους σήμερα ως «εκπαιδευτικούς (sic) της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης» τον όρο «Δάσκαλος». Ας μου επιτρέψετε λοιπόν να χρησιμοποιώ τη σωστή κατά τη γνώμη μου απόδοση του όρου World Teachers’Day ως Παγκόσμια Ημέρα των Δασκάλων περιλαμβάνοντας όλους τους (αποκαλούμενους ως) εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων.
Το σύνθημα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας των Δασκάλων είναι: «Πάρτε μια στάση για τους Δασκάλους» στα Αγγλικά αποδίδεται ως : ‘”Take a stand for teachers”
Πρόκειται για μια σαφή έκκληση προς όλους τους παράγοντες της κοινωνίας να αναγνωρίσουν τον κρίσιμο ρόλο των εκπαιδευτικών στη μεταμόρφωση της ζωής των απανταχού εκπαιδευομένων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Επιπλέον, μια τέτοια μέρα θα πρέπει όλοι να εστιάσουμε και να προβληματιστούμε στο δύσκολο οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο οι δάσκαλοι εργάζονται και να βρούμε τρόπους για τη βελτίωση της επαγγελματικής τους θέσης και τις συνθήκες εργασίας όλου του προσωπικού της εκπαίδευσης.
Η Ενίσχυση του κύρους των Δασκάλων είναι το ζητούμενο της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας. Αυτό χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης, όπου οι Έλληνες Δάσκαλοι, από τους πιο κακοπληρωμένους Δημοσίους Υπαλλήλους που ήταν, κατάντησαν να βρίσκονται στα όρια της οικονομικής εξαθλίωσης.
Η οικονομική εξαθλίωση του Έλληνα Δασκάλου που βιώνουμε στη χώρα μας δεν θα συμβάλλει δυστυχώς καθόλου στην ανάπτυξη κανενός κύρους. Αντίθετα θα θέσει τους δασκάλους στο περιθώριο, τη στιγμή μάλιστα που η κοινωνία έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ τη συμβολή τους για την ανόρθωση του ηθικού ενός λαού χρεοκοπημένου όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ηθικά και θεσμικά.
Ας πάρει λοιπόν από τη μια η κοινωνία θέση, επαναπροσδιορίζοντας τη στάση της για το ποια είναι τα ζητούμενά της από τον Έλληνα Δάσκαλο και ας προβληματιστούν από την άλλη οι Έλληνες Δάσκαλοι για το νέο ρόλο που τους αναθέτει η ιστορική συγκυρία.
Πεντακόσιες χιλιάδες παιδιά στην Ελλάδα ζούνε κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το ποσοστό της παιδικής φτώχειας στη χώρα μας, σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat (2010), υπολογίζεται στο 23%. Η οικονομική κρίση εκτός από την ανεργία, τη φτώχεια και τη διεύρυνση των ανισοτήτων συνοδεύεται από μειωμένες παροχές υγείας, ανασφάλεια σίτισης, χαμηλή ποιότητα διατροφής και αυξημένη παιδική νοσηρότητα και θνητότητα. Το κράτος επιπλέον φαίνεται πως αποφασίζει να σταματήσει να στηρίζει το θεσμό της οικογένειας, ξεθεμελιώνοντας την ελληνική κοινωνία. Κανένα έλεος δεν υπάρχει από τους αποκαλούμενους ως δανειστές μας για τις ευαίσθητες ομάδες του ελληνικού πληθυσμού.
Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα χάνουν τις δουλειές τους συνεπώς και το εισόδημά τους με αποτέλεσμα σταδιακά να περιέρχονται σε συνθήκες σκληρής φτώχειας. Οι Έλληνες δάσκαλοι καλούνται να διαχειριστούν την ανθρωπιστική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ελληνική κοινωνία και στα ελληνικά σχολεία και να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν τη συνοχή του ελληνικού λαού που τίθεται σε κίνδυνο.
Η ελληνική κοινωνία οφείλει όχι μόνο να λάβει θέση αλλά και να στηρίξει την προσπάθεια των Ελλήνων Δασκάλων μήπως και καταφέρουμε να σώσουμε τη χαμένη γενιά του Μνημονίου και με αυτή να ζυμώσουμε μια νέα υγιή κοινωνία για τα παιδιά μας.
Στον Δάσκαλο
Του Κωστή Παλαμά
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτισ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!
Κι αν λίγη δύναμη μεσ’ το κορμί σου μένει, Μην κουρασθείς. Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.
Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν ‘Ατλαντας στην πλάτη,
Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!
Η 26η Σύνοδος της UNESCO καθιέρωσε την 5η Οκτωβρίου ως “Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικού” με στόχο να προβάλει σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου τη σημασία του έργου που επιτελούν οι εκπαιδευτικοί για την ανάπτυξη των σύγχρονων κοινωνιών, για την ατομική και συλλογική πρόοδο και ευημερία καθώς και την πολύτιμη προσφορά τους στην παιδεία και τον πολιτισμό.
Έτσι, με την καθιέρωση της Ημέρας αυτής γίνεται μια προσπάθεια να τονιστεί προς όλες τις κατευθύνσεις ο σημαντικός και πολυδιάστατος ρόλος του εκπαιδευτικού σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και η προσφορά του ευρύτερα στην κοινωνία.
Από το 1993 η Διεθνής Εκπαιδευτική Κοινότητα αξιώνει την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης για όλους τους νέους, σε όλο τoν κόσμο και σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, ώστε να διαμορφώσουμε την κοινωνία της γνώσης.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα και με στοιχεία της UNESCO, χρειάζονται επιπρόσθετα 18 εκατομμύρια εκπαιδευτικών για να επιτευχθεί η λειτουργία σχολείων στοιχειώδους εκπαίδευσης σε παγκόσμια κλίμακα.
Εκπαιδευτικός σημαίνει εκπαίδευση, μια λέξη η οποία προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα εκπαιδεύω που σημαίνει για την παιδική ηλικία ανατρέφω, και στη συνέχεια μορφώνω και διαπαιδαγωγώ.
Ανατρέφω, γιατί εξασφαλίζω τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού,
Μορφώνω, γιατί παρέχω το σύνολο των γνώσεων και
Διαπαιδαγωγώ, γιατί διαμορφώνω το χαρακτήρα με παιδευτικές μεθόδους.
Παράλληλα, στην επιστήμη της παιδαγωγικής, σημαίνει τη συστηματική και την οργανωμένη διαδικασία της αγωγής και της μάθησης, στοιχείο που την καθιστά αδιαπραγμάτευτο δημόσιο αγαθό.
Στη σημερινή σύγχρονη κοινωνία, στην Κοινωνία της Πληροφορίας, ο όγκος και η ταχύτητα διακίνησης των πληροφοριών, η διαχείριση τους, η κατάκτηση της γνώσης και τελικά ο διδακτικός μετασχηματισμός, απαιτούν διαρκή ενημέρωση και επιμόρφωση.
Ο ρόλος του σύγχρονου εκπαιδευτικού όπως περιγράφεται στις παιδαγωγικές θεωρίες αλλά κυρίως όπως απαιτείται στη μαθησιακή διαδικασία, είναι εμψυχωτικός, συμβουλευτικός, καθοδηγητικός, δημιουργικός, συνεργατικός και αλληλεπιδραστικός. Δίνει έμφαση στη μάθηση ως μία κοινωνική διαδικασία και όχι σαν συσσώρευση πληροφοριών.
Σέβεται και εκτιμά τη διαφορετικότητα, λειτουργεί στη διαπολιτισμική προσέγγιση της εκπαίδευσης. Ενθαρρύνει τα παιδιά να ενισχύσουν την αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση τους και τα παρακινεί σε περιβάλλοντα δράσης και επικοινωνίας. Στα πλαίσια του συνεργατικού σχολείου δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον για την προώθηση της δημιουργικότητας, της φαντασίας, της κριτικής σκέψης των μαθητών, της καλλιέργειας της γλωσσικής ικανότητάς τους, δηλαδή της ικανότητας να διατυπώνουν τη σκέψη τους με ακρίβεια στο γραπτό και προφορικό λόγο. Κατακτούν το δημιουργικό αλφαβητισμό και λειτουργούν στην προοπτική και του τεχνολογικού αλφαβητισμού.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού μπορεί να αναβαθμιστεί στη μαθησιακή διαδικασία αν ο ίδιος δεν αποτελεί μόνο φορέα μετάδοσης γνώσεων, αλλά πρότυπο ενεργοποίησης του μαθητή σε όλους τους τομείς της μάθησης, αξιοποιώντας τη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, συσχετίζοντας τα διαφορετικά μαθησιακά αντικείμενα με την καθημερινή ζωή και στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της πολιτιστικής και κοινωνικής παιδείας.
Μαθαίνω για να ξέρω, μαθαίνω για να πράττω, μαθαίνω για να ζω μαζί με τους άλλους και μαθαίνω να υπάρχω.
Στις μέρες μας, στο σύγχρονο σχολείο των νέων τεχνολογιών, νέα πρόκληση για τον εκπαιδευτικό στην Ελλάδα, αποτελεί η “Ψηφιακή Τάξη” μια καινοτόμος πρωτοβουλία ενσωμάτωσης των Η/Υ και του εκπαιδευτικού λογισμικού στη διδασκαλία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ειδικότερα των τριών τάξεων του Γυμνασίου.
Έτσι τη στιγμή που το υπουργείο μας –ΥΠΕΠΘ- γίνεται πλέον Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, κρίνεται αναγκαία η διαρκής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών με στόχο την αύξηση της γνώσης, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων τους, ώστε να μπορούν με όραμα, δημιουργικά και αποτελεσματικά να επιτελέσουν το σημαντικό έργο τους, στο σύγχρονο σχολείο του 21ου αιώνα, για να μπορέσουν, όλοι μαζί, να κτίσουν και να δημιουργήσουν το μέλλον του κόσμου.
Σήμερα 5 Οκτωβρίου, είναι η παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού. Μια ημέρα που καθιερώθηκε το 1994 από την UNESCO. Εορτάζεται σε πάνω από 100 χώρες παγκοσμίως κάθε χρόνο, για να υπενθυμίσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει ο δάσκαλος μέσα στην κοινωνία, είτε εργάζεται σε μία πλούσια πόλη της Δύσης, είτε σε μια αυτοσχέδια σχολική αίθουσα κάποιου στρατοπέδου προσφύγων.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού δεν είναι μόνο η μετάδοση των γνώσεων και η διδασκαλία αριθμών και γραμματικής, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι. Είναι πάνω από όλα κοινωνικός και πολιτικός. Γιατί, ο δάσκαλος βοηθά στην οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους τους μαθητές παγκοσμίως. Είναι δηλαδή άμεσα συνδεδεμένος με την κοινωνία, μέσα στην οποία λειτουργεί.
Οι εκπαιδευτικοί συμβάλλουν στη διατήρηση και μεταβίβαση της πολιτισμικής, ιστορικής και επιστημονικής κληρονομιάς στα νέα μέλη της κοινωνίας και στη διαμόρφωση των αναγκαίων όρων για την περαιτέρω ανάπτυξή της.
Οι εκπαιδευτικοί είναι ο κορμός της κοινωνίας. Πλάθουν χαρακτήρες, διαμορφώνουν ανθρώπους με κριτική σκέψη, σύγχρονες αντιλήψεις και αξίες, διαπαιδαγωγούν ενεργούς πολίτες με δημοκρατικά ιδεώδη, κοινωνικές ευαισθησίες και αγάπη.
Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε ως απλοί πολίτες, είναι να αφιερώσουμε ένα λεπτό από αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα των Δασκάλων, για να πούμε «ευχαριστώ» στους ανθρώπους που έχουν αναλάβει να εφοδιάσουν τα παιδιά μας με τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις για ένα πιο ελπιδοφόρο μέλλον.
Η 5η Οκτωβρίου έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικού από την UNESCO.
Σε μια εποχή που ο ρόλος του εκπαιδευτικού συχνά απαξιώνεται, πεποίθησή μας είναι ότι ο εκπαιδευτικός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της κοινωνίας, ειδικότερα στον τομέα της διαμόρφωσης ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων και αυριανών πολιτών.
Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός καλείται να αναλάβει ρόλο εμψυχωτικό, συμβουλευτικό, καθοδηγητικό, συνεργατικό και αλληλεπιδραστικό. Δίνει έμφαση στη μάθηση ως μία κοινωνική διαδικασία και όχι ως απλή συσσώρευση πληροφοριών.
Με την καθιέρωση της Ημέρας αυτής τονίζεται ο σημαντικός και πολυδιάστατος ρόλος των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης αλλά και η προσφορά τους ευρύτερα στην κοινωνία.
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού όσο σαφής και κατανοητός κι αν φαίνεται σε ορισμένους, τόσο πολύπλοκος και απαιτητικός είναι στην πραγματικότητα. Θα λέγαμε ότι ο εκπαιδευτικός είναι πολυρολικός, καθώς καλείται να επιτελέσει ταυτόχρονα πολλούς ρόλους. Ο εκπαιδευτικός μεταλαμπαδεύει τη γνώση στους μαθητές, κεντρίζει την περιέργειά τους, αναπτύσσει τη φαντασία, διευρύνει τους ορίζοντες, καλλιεργεί δεξιότητες, ανακαλύπτει και ενισχύει ταλέντα…Ο εκπαιδευτικός είναι η “γέφυρα” πάνω από την οποία περνάει ο μαθητής, ώστε να φτιάξει τις δικές του “γέφυρες”. Με την προσωπικότητά του και τη στάση του ο εκπαιδευτικός καλλιεργεί αρχές και αρετές όπως η συνεργασία, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός. Σίγουρα ως ενήλικες όλοι κρατάμε αναλλοίωτη στη μνήμη μας την εικόνα “εκείνου” του δασκάλου, εκείνου που έδινε την ψυχή του, εκείνου που με τον τρόπο διδασκαλίας και κυρίως με το παράδειγμά του αποτέλεσε για εμάς πρότυπο στη μετέπειτα ζωή μας…
Σήμερα, οι συνεχείς περικοπές στον τομέα της Παιδείας λόγω της οικονομικής κρίσης και της εφαρμοζόμενης Μνημονιακής Πολιτικής, επιδεινώνουν συνεχώς τους όρους και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών δημιουργώντας εργασιακά και βιοποριστικά προβλήματα. Σήμερα λοιπόν, περισσότερο από ποτέ, ας επενδύσουμε στην παιδεία, ας σταθούμε δίπλα στους εκπαιδευτικούς κι ας τους στηρίξουμε με όποιο τρόπο μπορούμε.
Κυρίως, όμως, ας πούμε σήμερα ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στους εκπαιδευτικούς, όλων των βαθμίδων. Τόσο σε αυτούς που βρίσκονται εν ενεργεία και καθημερινά δίνουν τη μάχη της εκπαίδευσης στη σχολική αίθουσα, μορφώνοντας και καλλιεργώντας το μέλλον της χώρας μας, όσο και σε εκείνους που έχουν ολοκληρώσει τη διδακτική τους πορεία. Ας τους εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για την πολύτιμη προσφορά τους στην κοινωνία κι ας τους ευχηθούμε καλή δύναμη στο δύσκολο και γεμάτο ευθύνη έργο τους.
Εκπαιδευτικός, παιδαγωγός, καθηγητής, δάσκαλος. Όποιο όνομα κι αν του δώσεις, η σημασία είναι η ίδια. Μία μορφή και ο σκοπός μεγαλειώδης. Υπηρέτης της ανάγκης του ανθρώπου να γνωρίσει όσα βλέπει και να δημιουργήσει όσα φαντάζεται, να οπλιστεί με τη δύναμη του νου και ν’ ανέβει ψηλά, προσεγγίζοντας το μεγαλείο της ανθρώπινης οντότητας. Όλοι διατηρούμε αναλλοίωτη στη μνήμη μας την εικόνα του πρώτου μας δασκάλου, αλλά και των επόμενων εκπαιδευτικών στη πορεία της εκπαίδευσής μας που με το πολυδιάστατο έργο τους συνέβαλλαν στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας και της αντίληψης μας για τον κόσμο, ενώ παράλληλα καθόρισαν και την ενήλικη επαγγελματική μας ταυτότητα. Τα λόγια του δασκάλου γαλουχούν νέους και μεγάλους με ιδέες, αξίες, ανθρωπισμό.
Αυτόν το δάσκαλο όπου γης τιμά η UNESCO από το 1994, έχοντας καθιερώσει την 5η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών. Μέσω του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Εκπαιδευτικών δίνεται η ευκαιρία να επικεντρωθεί η προσοχή των πολιτών στο σημαντικό ρόλο που έχουν οι εκπαιδευτικοί στη διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους τους μαθητές παγκοσμίως.
Δυστυχώς όμως η 5η Οκτωβρίου 2013 στην πατρίδα μας, βρίσκει τον εκπαιδευτικό να οδηγείται στην απαξίωση, την υποβάθμιση, την οικονομική εξαθλίωση – προσφέροντάς του το παροιμιώδης «τρεις κι εξήντα» – που έντεχνα και σταθερά φαίνεται να επιδιώκει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας τα τελευταία χρόνια.
Μαζί του βέβαια και η απαξίωση του Δημόσιου Σχολείου. Και αυτό διακρίνεται από την υποχρηματοδότηση των σχολείων, τους μηδαμινούς διορισμούς, την ανάλγητη διάθεση του Υπουργείου, με την άρνησή του να δώσει αποσπάσεις στους εκπαιδευτικούς – ακόμα και σε αυτούς που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας – διαλύοντας οικογένειες, με την υποβάθμιση σχολείων προκειμένου να «εξοικονομήσει» εκπαιδευτικούς και χρήματα για τους δανειστές.
Έχει συμβεί κι αλλού και σε άλλες εποχές. Τότε πάλι κάποιοι θέλησαν να επιβάλουν το σκοτάδι, την εξαθλίωση, τη χειραγώγηση. Φάνηκε να κερδίζουν μάχες, όχι όμως και τον πόλεμο. Η ιστορία δείχνει ότι ο άνθρωπος είναι προορισμένος να αναζητά την αλήθεια, τη γνώση. Και οι δάσκαλοι στέκονται δίπλα του. Δεν έμαθαν να σωπαίνουν και να καταθέτουν εύκολα τα όπλα.
Συνεχίζουν να οδηγούν, να καθοδηγούν, να συμπορεύονται, προσφέροντας γνώση με την ομορφιά της αλήθειας και του ήθους.
Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Η αγραμματοσύνη είναι μάνα όλων των κακών
Πυθαγόρας, Αρχαίος Έλληνας Φιλόσοφος- Μαθηματικός
Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή
Πλάτων, Αρχαίος Έλληνας Φιλόσοφος
Παιδεία και αρετή και γνώση όσο κι αν είναι άγνωστα στους πολλούς, είναι το πιο γλυκό πράγμα στη ζωή του ανθρώπου.
Σωκράτης, Αρχαίος Έλληνας Φιλόσοφος
Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο.
Αδαμάντιος Κοραής, Έλληνας λόγιος και δάσκαλος του Γένους
Η αποστολή του σύγχρονου εκπαιδευτικού δεν είναι να εκχερσώνει ζούγκλες, αλλά να αρδεύει ερήμους.
C.S. Lewis, Ιρλανδός συγγραφέας
Χωρίς ελληνομάθεια δεν υπάρχει παιδεία.
Λέων Τολστόι, Ρώσος συγγραφέας
Ο μέτριος δάσκαλος μιλάει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο εξαιρετικός δάσκαλος δείχνει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει.
William Arthur Ward, Αμερικανός συγγραφέας
Οι εφτά φροντίδες ενός δάσκαλου: 1)Υποστήριξη, 2) Ενθάρρυνση, 3) Προσεκτική ακρόαση, 4) Αποδοχή, 5) Εμπιστοσύνη. 6) Σεβασμός, 7) Επίλυση διαφορών.
William Glasser, Αμερικανός ψυχοθεραπευτής
Προσέξτε ένα μεγάλο σφάλμα της εκπαίδευσης: βάζουμε όλη την ευχαρίστηση στη μία πλευρά και όλη την πλήξη στην άλλη. Όλη την πλήξη στη μελέτη και όλη την ευχαρίστηση στην ψυχαγωγία.
François Fénelon, Γάλλος κληρικός, ποιητής & συγγραφέας
Οι περισσότεροι από εμάς καταλήγουμε με όχι παραπάνω από πέντε-έξι ανθρώπους που θα μας θυμούνται. Οι δάσκαλοι έχουν χιλιάδες ανθρώπους που θα τους θυμούνται για όλη τους τη ζωή.
Andy Rooney , Αμερικανός δημοσιογράφος
Το 1994 η UNESCO καθιέρωσε την 5η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών, προκειμένου να δώσει έτσι μιαν ακόμα αφορμή στη διεθνή κοινή γνώμη, για κατανόηση και εκτίμηση του μεγέθους της προσφοράς του σπουδαίου αυτού λειτουργήματος.
Οι εκπαιδευτικοί σήμερα βρίσκονται υπό πίεση από την κοινωνία, το κράτος και τους μαθητές, επειδή τα σχολεία είναι «ανίκανα» να επιβάλουν το κατάλληλο κλίμα για μια εκπαίδευση όπως ονειρεύονται οι δάσκαλοι στην υπηρεσία της κοινωνίας, αντί να καλύπτουν τον ρόλο του πάρκιν των παιδιών
Όλοι μας έχουμε αναμνήσεις από τους εκπαιδευτικούς των παιδικών και εφηβικών μας χρόνων. Οι γνώσεις, η πείρα τους, οι νουθεσίες, οι συμβουλές, αλλά και οι παρατηρήσεις και οι επιπλήξεις τους έχουν χαραχθεί βαθιά στο μυαλό μας, και μας συντροφεύουν για ολόκληρη τη ζωή μας, έστω κι αν στιγμιαία μπορεί να αντιδράσαμε ή να μη θέλαμε να παραδεχθούμε ότι είχαν δίκιο.
Η σύγχρονη παιδαγωγική επιστήμη έχει αναθεωρήσει πολλές από τις βασικές αρχές και μεθόδους της, προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και τις ανάγκες της σημερινής πραγματικότητας. Αυτό που παραμένει, όμως, διαχρονικά αμετάβλητο είναι η θέση του εκπαιδευτικού στην όλη μαθησιακή διαδικασία: ο «δάσκαλος» παραμένει ο κύριος διαμεσολαβητής ανάμεσα στο μορφωτικό αγαθό και τον μαθητή, ο κινητήριος μοχλός της εκπαίδευσης και ο βασικός φορέας αγωγής εντός του σχολικού περιβάλλοντος. Παρά τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, κανένα τεχνολογικό μέσο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον ανθρώπινο παράγοντα. Κάτι τέτοιο θα αποστράγγιζε τη διδασκαλία από κάθε βιωματική διάσταση και θα τη μετέτρεπε σε μία στείρα, μηχανική διαδικασία
Σαφώς, ο ρόλος του εκπαιδευτικού έχει μετασχηματισθεί υπό το πρίσμα των νέων πορισμάτων των επιστημών της αγωγής: από την εποχή του από καθέδρας διδασκάλου έχουμε περάσει στη μαθητοκεντρική οργάνωση της διδασκαλίας, με τον εκπαιδευτικό να αναλαμβάνει καθήκοντα συντονιστή και καθοδηγητή του παιδιού στο συχνά δύσβατο δρόμο της γνώσης.
Όμως, η αποστολή του εκπαιδευτικού δεν περιορίζεται στη μετάδοση γνώσεων και την επίλυση γνωστικού τύπου προβλημάτων. Ακόμη σημαντικότερη είναι η συμβολή του στη διάπλαση του χαρακτήρα και τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού και του εφήβου. Η αδιαμόρφωτη ακόμη νεανική ψυχή είναι κατ’ εξοχήν δεκτική στα ερεθίσματα που της παρέχει η δεσπόζουσα στο σχολικό χώρο μορφή του εκπαιδευτικού, που οφείλει να αποτελεί πρότυπο προς μίμησιν. Ο εκπαιδευτικός, με την ευαισθησία, το ενδιαφέρον και τη συμβουλευτική του διάθεση πρέπει να είναι σε θέση να καθοδηγήσει τους νέους κατάλληλα, έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν τα ενδεχόμενα εξωσχολικά τους προβλήματα και χειρισθούν αποτελεσματικότερα τις διάφορες αναπτυξιακές τους κρίσεις.
Η σημερινή ημέρα των εκπαιδευτικών αποτελεί μια καλή ευκαιρία για την αναγνώριση της προσφοράς τους. Αποτελεί, όμως, και μια υπόμνηση προς τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς του πολλαπλού τους ρόλου εντός του σχολικού περιβάλλοντος, της αυξημένης βαρύτητας που έχουν ο λόγος και οι πράξεις τους για τα παιδιά και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, και της ιδιαίτερης ευθύνης που φέρουν για την μόρφωση και την αγωγή των νέων μας.
Σήμερα (5/10) γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών. Γιορτάζουν οι άνθρωποι, οι επιστήμονες, οι επαγγελματίες που δίνουν καθημερινά την ψυχή τους στο απαιτητικό έργο της εκπαίδευσης της νέας γενιάς.
H Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών γιορτάζεται την 5η Οκτώβρη κάθε χρόνο από το 1994 -όταν θεσπίστηκε από την UNESCO- με σκοπό να κινητοποιεί την υποστήριξη στους δασκάλους και να διασφαλίζεται η συνεχής ικανοποίηση των αναγκών των νέων γενιών από τους δασκάλους.
Με αφορμή τον εορτασμό της ημέρας, στο ιστολόγιο http://blogs.sch.gr/kkiourtsis/2012/10/05 του εκλεκτού συναδέλφου εκπαιδευτικού Κωνσταντίνου Κιουρτσή, αναρτήθηκε το κείμενο της ομιλίας του Καθηγητή Dumitru Chitoran, «Το πιο ωραίο επάγγελμα στον κόσμο με την οποία άνοιξε τις εργασίες του το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο με διεθνή συμμετοχή: «Ο ρόλος των εκπαιδευτικών στον Πολιτισµό Ανθρωπίνων chr(38)#8710;ικαιωµάτων και. Ειρήνης που διοργάνωσε η Έδρα UNESCO του Α.Π.Θ., την αυγή της 3ης χιλιετίας.
Στον ιστότοπο http://www.5oct.org, μπορείτε να βρείτε στοιχεία, προτάσεις και υλικό για τον εορτασμό της Ημέρας. Επίσης, μπορείτε να δείτε πώς γιορτάζεται παγκοσμίως και να ανακοινώσετε τις δικές σας δράσεις στο www.worldteachersday.org.
Θερμές ευχές στους εκπαιδευτικούς όλων των σχολείων για καλύτερες μέρες, καλή δημιουργική σχολική χρονιά, με δύναμη, αντοχές και ελπίδα, χωρίς αίσθηση ανασφάλειας, φόβου και κοινωνικής απαξίωσης.
Μια επιστολή που δημοσιεύω ακριβώς όπως την έλαβα !!! Ευχαριστώ πολύ τον αποστολέα !!!