Η αναγνωστική ικανότητα δεν αναπτύσσεται και δεν εξελίσσεται με τον ίδιο ρυθμό και στον ίδιο βαθμό σε όλα τα παιδιά.
Το κάθε παιδί ακολουθεί τους δικούς του αναπτυξιακούς ρυθμούς. Πολλά παιδιά ωστόσο δυσκολεύονται αρκετά να την κατακτήσουν και παρουσιάζουν αναγνωστικές δυσκολίες.
Ο σημαντικότερος παράγοντας στον οποίο οφείλεται η δυσκολία στην ανάγνωση είναι η ύπαρξη προβλημάτων στη γλωσσική επεξεργασία. Η ελλειμματική φωνολογική επίγνωση δυσκολεύει την αποθήκευση, την ανάκληση και την επεξεργασία των λέξεων ως συνόλων και θεωρείται ο πιο ισχυρός παράγοντας πρόβλεψης των αναγνωστικών δυσκολιών.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά ενός παιδιού με αναγνωστικές δυσκολίες:
- Μπερδεύει τη σειρά του κειμένου
- Αγνοεί τα σημεία στίξης και δε τονίζει σωστά τις λέξεις
- Διαβάζει λάθος τις λέξεις, παραλείπει γράμματα ή συλλαβές
- Δε χρωματίζει το λόγο του ανάλογα με το είδος του κειμένου
- Δυσκολεύεται στην αποκωδικοποίηση των δίψηφων συμφώνων (τζ, γκ, στ, τσ, …)
- Ο χρόνος ανάγνωσης είναι μακρύς
- Κομπιάζει κατά την ανάγνωση
- Διαβάζει λάθος ακόμα και λέξεις που επαναλαμβάνονται συχνά μέσα σε ένα κείμενο ή έχει συναντήσει στο παρελθόν
- Δυσκολεύεται να εντοπίσει την κεντρική ιδέα του κειμένου και να διαμορφώσει άποψη γι’ αυτό που διάβασε
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν αποτελούν διαγνωστικά κριτήρια. Σε περίπτωση που το παιδί παρουσιάζει έντονες αναγνωστικές δυσκολίες για μεγάλο χρονικό διάστημα, καλό θα είναι να γίνει έγκυρη αξιολόγηση από κάποιον ειδικό. Με τη σωστή και εξατομικευμένη εκπαιδευτική παρέμβαση μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ικανοποιητικό βαθμό οι αναγνωστικές δυσκολίες του παιδιού.
Φώτης Παπαναστασίου
Ειδικός Παιδαγωγός
MSc Σχολική Ψυχολογία